رنگ‌هایی متأثر از سیاست، اقتصاد و نیازهای فردا

رنگ سال پنتون چیه؟ یک سؤال که ممکن است ذهن شما را به هزار جایی ببرد که در نهایت هم بگویید، مهم نیست. مثلا بگوئید این برای طبقه مصرف زده جامعه است و مهم نیست، یا مثلا بگوئید این مسئله ذهنی و زندگی من نیست پس مهم هم نیست. اما در دنیای اطلاعات و داده همه قطعات پازل‌های تحلیل شما و حتی گاهی رفتار شما با همین داده‌های به ظاهر بی اهمیت ساخته می‌شود. بنابراین با این که سخت‌تان می‌شود این یادداشت کوتاه را بخوانید تا متوجه شوید که «رنگ سال» چگونه و کجا انتخاب می‌شود.

کمپانی پنتون

همه چیز به این مؤسسه باز می‌گردد، مؤسسه پانتون یا پَنتون (به انگلیسی: Pantone)که شرکتی است واقع در شهر کارلاستادت، نیوجرسی که به‌خاطر سامانه رنگ پنتون (PMS) که فضایی رنگی و اختصاصی است و در صنایع به ‌ویژه چاپ استفاده می‌شود، شناخته می‌شود.

تطبیق درست رنگ‌ها

یکی از کارهای مهم و شاید مهمترین کار این شرکت ایجاد سامانه جدیدی برای تطبیق درست رنگ‌ها است تا مشکلات مربوط به رنگ دقیق را برای صنایع حساس به رنگ مانند گرافیک، چاپ، نقاشی، فشن و غیره حل کند. بنابر این سامانه به هر رنگ عددی اختصاص داده می‌شد؛ تا مردم برای انتخاب دقیق رنگ دچار اشتباه نشوند.
سیستم تطبیق رنگ پنتون دقیقاً کاری که انجام داده است این است که کار طراحی و چاپ محصولات مختلف را ساده تر کرده است. پنتونی‌ها باعث شده‌اند، مشتری و طراح با یک زبان رنگی استاندارد منظور یکدیگر را به روشنی دریابند.
سابقاً اینچنین بوده است که وقتی یک مشتری یک رنگ خاص را به دو شرکت سفارش می داد (مثلا یک پاک کن نارنجی)، محصولی که از دو این شرکت برای یک سفارش خود دریافت می کرد، به دلیل برداشت های گوناگونی که از آن رنگ ممکن بود میان آن دو شرکت وجود داشته باشد دو محصول با دو رنگ متفاوت دریافت می‌کرد، دلیل این مسئله چه بود؟ این بود که یک استاندارد واحد و نام مجزا برای سایه های مختلف رنگ خاص وجود نداشت.

تاریخچه کمپانی پنتون

به هر صورت حالا با چنین ضریب نفوذی شرکت پنتون به عنوان تعیین‌کننده غیررسمی رنگ سال هم برای خود شهرتی جهانی برهم زده است.
شرکتی که امروز به عنوان کمپانی پنتون می شناسیم کار خود را در دهه ۱۹۵۰ در زمینه چاپ و نشر و با نام شرکت تبلیغاتی M&J آغاز کرد، این شرکت توسط برادران مروین و جسی لوین تاسیس شده بود.
سال ۱۹۵۶ مروین و جسی که هر دو مدیر تبلیغات بودند تصمیم گرفتند یک دانشجوی تازه فارغ التحصیل شده به نام لارنس هربرت را به عنوان کارمند نیمه وقت شرکت استخدام کنند، کسی که امروزه به عنوان پایه گذار پنتون شناخته شده است.
هربرت با دانشی که در زمینه شیمی داشت در بخش چاپ مشغول به کار شد و از علم خود برای سیستماتیک کردن و ساده سازی رنگ دانه ها و تولید جوهرهای رنگی استفاده کرد. او به مدت شش سال در این واحد کار کرد و در نهایت توانست واحدش را به سود خوبی برساند در حالی که بخش تجاری و تبلیغات بدهی هنگفت ۵۰ هزار دلاری به بار آورده بود.
هربرت به برادران لوین پیشنهاد تسویه بدهی و خرید دارایی های فنی شرکت را داد و پس از موافقت آن ها، او شرکت را با مبلغ ۵۰ هزار دلار آمریکا (معادل ۴۲۰ هزار دلار در سال ۲۰۱۹) خریداری کرد.

معنای کلمه پنتون

کلمه پنتون به معنای «همه رنگ‌ها» است و این شرکت که حداقل در دو دهه اخیر فعالیت‌هایش منحصر به فرد است، از سال ابتدای قرن جاری تا به امروز، با به کارگیری و بهره‌مندی و مشاوره با متخصصان رنگ در جهان، رنگ خاصی را به‌عنوان «رنگ سال» معرفی می‌کند.

فرایند انتخاب رنگ سال پنتون

پنتونی‌ها دوبار در سال در مرکز یک کشور اروپایی میزبان نمایندگانی از گروه های استانداردهای مختلف رنگ در جهان هستند. در این جلسات که به صورت خصوصی در اتاقی با دیوارها و وسایل با رنگ سفید مطلق برگزار می شود ایدها‌ارائه و درباره آنها بحث می‌شود. انتخاب اطاق سفید به این خاطر است در آنها هیچ رنگی وجود نداشته باشد تا ذهن و چشم در تمرکز کامل قرار گیرد تا هنگامی که هر کدام از این کارشناسان اشیایی که رنگ های الهام بخش دارند را به سایر همکاران نشان میدهند، ایده به صورت کامل تلقین شود.
و در نهایت پس از سخنرانی ها و گفت وگوهای کارشناسی بسیاری یک رنگ به عنوان رنگ سال آینده، مورد نظر قرار گیرد و توسط موسسه پنتون اعلام شود.
بر اساس این زمانببندی به طور مثال رنگ سال ۲۰۱۳ در بهار ۲۰۱۲ تعیین شده است. همچنین رنگ سال ۲۰۱۹ در پاییز ۲۰۱۸ توسط شرکت پنتون اعلام شد.

انتخاب رنگ سال پنتون و تأثیرات آن

کار جالبی که پنتون انجام می‌ده این است که با آغاز هر فصل، پالتی رنگی، مشتمل بر ۱۰ رنگ را برای آن فصل معرفی می‌کند. اگر فکر می‌کنید که چنین ارائه‌ای بر مبنای تحقیقات کتابخانه‌ای است و بهره‌ای از واقعیت در آن نیست، سخت در اشتباهید چرا که این رنگ‌ها بر اساس اجتهاد و انتخاب شخصی عرضه نمی‌شوند، بلکه با توجه به تحقیق و آمارگیری و استفاده از فاکتورهایی از جنبه‌های روانی، مسایل اقتصادی و سیاسی حاکم عرضه می‌شوند. به این ترتیب پنتون در واقع رنگ‌های متناسب با اوضاع روحی و احتماعی و … را در جهان ارائه می‌کند.

پنتونی‌ها اعتقاد دارند که در انتخاب رنگ مسائل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و سلامت مردم را در نظر می گیرند و به اقتضای روحیه و حال و هوای دنیا و با توجه به نیازی که مردم برای سال جدید دارند رنگ خاصی را انتخاب و اعلام می کند
شخصیت تأثیرگذار و پر نفوذ شرکت پنتون یک مدیر اجرایی است که تقریباً شرکت ابایی از ذکر قدرت او ندارد. خانم لئاتریس آیزمن، فردی است که در انتخاب رنگ سال حرف اول را می زند. همین ایشان است که هر سال در هنگام با اعلام رنگ سال پشت تریبون می‌آید و در توضیح کوتاهی درباره علت این انتخاب و تاثیر آن روی روحیه مردم ارائه می دهد که در واقع مانیفست رنگ آن سال است

پنتون و رنگ سال و تأثیر آن بر صنعت مد و پوشاک

از مهمترین حوزه‌های درگیر با مؤسسه پنتون، حوزه مد و لباس است که از صنایع وابسته به رنگ به شمار می‌رود و نام پنتون برای فعالان در این عرصه در سراسر دنیا به عنوان زبانی استاندارد برای ارتباط طراحان، تولیدکنندگان، خرده‌فروشان و مشتریان است.
آنچه پنتون انجام می‌دهد یعنی سیستم رنگی پنتون، حالا یک ابزار تعیین کنند برای صنعت پوشاک در جهان است که بر این اساس آنها می‌توانند به منظور انتخاب و تعیین رنگ به کار رفته در تولید پارچه‌ها و مد از ۲۳۱۰ رنگ در فرمت کاغذی یا نخی استفاده کنند و رنگ را در فرایند تولید کنترل ‌کنند.
پنتون یک برنامه‌ریزی چشم‌انداز دارد که یک ابزار پیش‌بینی در روندهای دوساله است که بر مبنای آن رنگ فصل را برای تولید کنندگان مختلف برای استفاده‌های در صنایع از جمله پوشش‌های مردانه و زنانه و لباس ورزشی و دهها فعالیت دیگر پیشنهاد می‌دهد.

همکاران پنتون چه کسانی هستند؟

آیا تمام همکاران شرکت پنتون متخصصان حوزه‌های رنگ و تکنولوژی رنگ هستند؟ قطعا اینطور نیست. برای انجام چنین پروژه‌ای با این میزان تأثیرگذاری، روانشناسان، جامعه‌شناسان، اقتصاددانان و غیره هم در حکم اعضای تیم پنتون این فعالیتها را جلو می‌برند. همین ترکیب متشکل و قدرتمند، رنگ‌ها را به شکلی معرفی می‌کنند که سلیقه‌های افراد گوناگون را در بر بگیرد. هزاران رنگ در هر پالت رنگی این موسسه وجود دارد که این موسسه را قادر می‌سازد که به مخاطب خود تنوعی را ارائه کند که او با هر سلیقه‌ای رنگ مورد علاقه‌ی خود را پیدا کند. و از سود مالی و قدرت نوآوری به وجود آمده از این اعتبار، دست طراحان خود را باز بگذارد تا با شیوه‌های خلاقانه، ترکیب‌های جدیدی به وجود آورند.
خلاصه اینکه، با هر قضاوتی که از موفقیت وجود دارد، موسسه پنتون بیشتر از دو دهه است که بر توسعه محصول در شرکت‌ها و تصمیماتی که به خرید در صنایع مختلف می‌انجامد به خصوص در حوزه‌های مد، مبلمان منزل و طراحی صنعتی و همچنین بسته بندی محصول و طراحی گرافیک تأثیرگذار بوده است.

رنگ سال از ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۴

سال ۲۰۰۰

شرکت پنتون رنگ cerulean را انتخاب کرد؛ رنگی بین نیلی و آبی آسمانی؛ همان آبی نیلگون Cerulean به این دلیل به عنوان رنگ سال ۲۰۰۰ انتخاب شد تا تصویری پر از آرامش و اطمینان خاطر از هزاره جدید را به تصویر بکشد. در آن زمان موسسه پنتون بیانیه ای در مورد این رنگ منتشر کرد؛ زیرا اولین رنگ سال بود. آنها آبی نیلگون را به این دلیل انتخاب نمودند که این رنگ بدون توجه به نژاد، جنسیت یا ملیت، نزد همگان مقبولیت خاصی دارد. همچنین نحوه انتخاب این رنگ در محصولات مصرفی سراسر جهان از دید مخاطبان مختلف بود.

سال ۲۰۰۱

fuchsia rose انتخاب شد. fuchsia گلی است که در زبان فارسی به گل گوشواره‌ای معروف است و رنگ آن میان قرمز و صورتی است، مشابه رنگ گل رز. رنگ سرخابی، رنگی پر حرارت و پرشور است که نشان دهنده تغییرات گسترده در سال ۲۰۰۱ در مقایسه با سال قبل بود.

سال ۲۰۰۲

قرمز واقعی انتخابی که نیاز به توضیح ندارد؛ قرمزی واقعی بدون هیچ طیف اضافی. رنگ قرمز واقعی (True Red) در سال ۲۰۰۲ به عنوان رنگ سال انتخاب شد تا یادگاری میهن پرستانه در واکنش به وقایع ۱۱ سپتامبر باشد. قرمز یک رنگ پرقدرت و قوی است؛ این رنگ نمایانگر کشته های ۱۱ سپتامبر و افرادی بود که در آن برهه تاریخی سرنوشت ساز قربانی سیاست شدند.

سال ۲۰۰۳

آبی آسمانی رنگ این سال بود. آبی آسمانی (Aqua Sky) بود که یک تن رنگی ملایم و آرام دارد، و تداعی بخش حس امید و آرامش است.

سال ۲۰۰۴:

Tiger lily یا نارنجی هیپنوتیزم شده انتخاب شد. Tigerlily حاوی ترکیبی از قرمز و زرد است، و الهام بخش فعالیت های جسورانه می باشد. همچنین از گل سوسن بلند آسیایی الهام گرفته شده و نشان می دهد که چگونه طراحی می تواند از طبیعت الهام بگیرد

سال ۲۰۰۵:

آبی فیروزه‌ای، (Blue Turquoise) رنگ سال ۲۰۰۵ انتخاب شد به گفته شرکت پنتون این رنگ از رنگ دریاها گرفته شده است.

سال ۲۰۰۶:

پنتون رنگ خنثی سکه دریایی (رنگی میان سفید و نقره ای) را به عنوان رنگ سال انتخاب کرد. دلیل این انتخاب حیوانی به نام سکه دریایی sand dollar بود، این حیوان از شاخه خارپوستان و به صورت پهن و صفحه‌ای شکل هستند. این رنگ به دلیل ابراز نگرانی ها در مورد مشکلات اقتصادی آن زمان انتخاب شد.

سال ۲۰۰۷:

تندترین رنگ در میان این سال‌ها، شرکت پنتون در این سال رنگ قرمز تند را که از فلفل قرمز گرفته بود انتخاب کرد. رنگ فلفلی تند یا قرمز سیر (Chili Pepper) تداعی بخش شور و شوق آتشین و روحیه ماجراجویی بود.

سال ۲۰۰۸:

شرکت پنتون در سال ۲۰۰۸، رنگ آبی سوسنی (Blue Iris) را به عنوان رنگ سال اعلام کرد چراکه ترکیبی از رنگ های بنفش و آبی را با خود داشت و الهام بخش حالت مراقبه بود.

سال ۲۰۰۹

میموسا (mimosa) رنگی شبیه به آب پرتقال که از رنگ یک نوشیدنی به نام (Mimosa) گرفته شده است. این رنگ زرد، رنگی پویا و پرانرژی محسوب می شد، و الهام بخش نوآوری در دورانی بود که سایه عدم اعتماد اقتصادی بر سر دنیا سنگینی می کرد.

سال ۲۰۱۰

موسسه پنتون رنگ فیروزه ای (Turquoise) را رنگ سال ۲۰۱۰ اعلام کرد. این رنگ تداعی بخش بهشت حاره ای و طلسم های قدرتمند و محافظ بود.

سال ۲۰۱۱

Honeysuckle گیاهی به همین نام که رنگی شبیه به صورتی دارد، در ایران این گیاه به نام پیچ امین‌الدوله شناخته می‌شود. نگی جذاب که الهام بخش سرخوشی، اعتماد به نفس و شجاعت سخت کار کردن است.

سال ۲۰۱۲:

tangerine tango تانگو نارنگی، رنگی میان نارنجی و قرمز. رنگ سال ۲۰۱۲، سیر و فریبنده، و یادآور غروب خورشید بر فراز اقیانوس بود

سال ۲۰۱۳:

زمرد، ‌از خانواده سبز. سبز زمردی (Emerald) رنگ سال ۲۰۱۳ انتخاب شد چرا که این رنگ زیبا، پیچیده و لوکس به تجدید حیات، رشد مجدد و جوان شدن اشاره دارد

سال ۲۰۱۴:

ارکیده درخشان را که از طیف بنفش است . Radiant Orchid تداعی بخش خلاقیت و اصالت بود. این رنگ جذاب و چشم‌نواز، الهام بخش اعتماد به نفس است

سال ۲۰۱۵:

نام نوشیدنی Marsala که نام رنگی است میان قرمز و قهوه‌ای. شرابی خاکی یا عنابی سایه رنگ پیچیده ای از قرمز مایل به قهوه ای تیره داشت و به نوعی رنگ های شرابی و خاکی را تداعی می کرد.

سال ۲۰۱۶:

رز کوارتز و آبی آرامش. رز کوارتز نامی سنگی به همین رنگ است. آبی آرامش تقریباً می‌شود گفت سبز و آبی کم رنگ، این اولین سالی بود که کمپانی پنتون ۲ رنگ را به عنوان رنگ سال معرفی می‌کرد. رز کوارتز یا صورتی روشن (Rose Quartz) و آبی ملایم (Serenity) با یکدیگر، نمادی از جستجوی سلامتی و آرامش داشتند و ترکیب رنگ های گرم صورتی روشن و سرد آبی، به نوعی ادراک رنگی از تمایزهای جنسیتی را به چالش می کشید. این رنگ دوگانه نشان دهنده روند رو به رشد بی‌طرفی جنسیتی در دنیای مد و تاثیر آن بر دیگر جنبه های طراحی بود.

سال ۲۰۱۷:

کمپانی پنتون، رنگ سال ۲۰۱۷ میلادی را Greenery سبز چمنی اعلام کرد. این رنگ، رنگ سبزی است که کمی هم زرد دارد. این رنگ بیش از هر چیز، شما را به یاد برگ های جوان و جوانه گیاهان می اندازد

سال ۲۰۱۸:

کارشناسان پنتون رنگ فرا بنفش یا اولترا ویولت (به انگلیسی Ultra Violet) را به عنوان رنگ سال ۲۰۱۸ میلادی انتخاب کرد. لاتریس آیزمن مدیر اجرایی موسسه پنتون توضیح داد : ” ما در دورانی زندگی می کنیم که نیاز به نوآوری و تخیل داریم. ” رنگ فرابنفش در واقع به عنوان طیف سرد رنگ های بنفش شناخته می شود که بسیار پر جنب و جوش بوده، یادآور عظمت کهکشان می باشد و می تواند قدرت معنویت و خلاقیت را به تصویر بکشد.

سال ۲۰۱۹:

شرکت پنتون رنگ سال ۲۰۱۹ را رنگ مرجانی زنده یا صورتی مرجانی اعلام کرد. این انتخاب شرکت پنتون رنگ گرمی از ترکیب نارنجی و صورتی است که یادآور مرجان‌های کف اقیانوس‌ها و رنگ تند غروب آفتاب است. مرجان‌های کف اقیانوس نماد سرسختی و زیبایی هستند و یکی از دلایل انتخاب این رنگ، تلنگری برای توجه به آلودگی اکوسیستم اقیانوس ها و زنده ماندن مرجان‌ها در آب است چون بیشتر مرجان‌ها به دلیل گرم شدن آب اقیانو‌س‌ها درحال از بین رفتن هستند

سال ۲۰۲۰:

کمپانی پنتون اعلام کرد که رنگ آبی کلاسیک Classic Blue را به عنوان رنگ سال ۲۰۲۰ انتخاب کرده است. این رنگ در عین سادگی بسیار زیباست و نمایانگر آسمان هنگام غروب و آب های آرام دریا و یک کاسه بلوبری است؛ که ما را برای ورود به یک دهه جدید مطمئن و پایدار می سازد.

سال ۲۰۲۱:

برای دومین بار، کمپانی پنتون نه تنها یک بلکه دو رنگ را به عنوان رنگ سال ۲۰۲۱ (سال ۱۴۰۰ شمسی) معرفی کرد. این رنگ‌ها شامل  Ultimate Grey‌ خاکستری آرام‌بخش و زرد روشن Illuminating است، خاکستری یکدست پایه‌های بتنی پایدار و سواحل سنگریزه و آرام را به ذهن متبادر می‌کند و زرد روشن تداعی‌کننده تابش خورشید، لیموترش و روحیه شاد است.

سال ۲۰۲۲:

کمپانی پنتون، رنگ آبی مایل به بنفش (Very Peri) را به عنوان رنگ سال ۲۰۲۲ معرفی کرد.

سال ۲۰۲۳:

کمپانی پنتون Viva Magenta؛ رنگی تلفیق شده لذت زندگی را به عنوان رنگ سال انتخاب کرد. Viva Magenta  که توسط این برند به عنوان “قرمز غیر متعارف برای زمان‌های غیر متعارف” توصیف می‌شود، رنگ صورتی پر انرژی با رگه‌هایی از بنفش است که به خانواده رنگ قرمز تعلق دارد.

سال ۲۰۲۴

کمپانی پنتون رنگ سال ۲۰۲۴ را Peach Fuzz معرفی کرد. این رنگ ترکیبی از صورتی و نارنجی است که پیام آور آرامش، امید و خوشبینی است. رنگ امسال با توجه به تنش‌های بین اوکراین و روسیه انتخاب شده که مردم را در این شرایط به آرامش دعوت می‌کند. این رنگ همچنین بازتاب ترس و امید نسل حال حاضر نسبت به آینده است.