۱
اینکه عشق چیست و چه تعداد از انسانها فرصت عاشقی پیدا می کنند را همچون مسلمانی و ادعای مسلمانی به کناری بگذارید! اینها سوالاتی هستند که هزار پاسخ دارند و یک پاسخ هم ندارند
بیایید با سعیدی سیرجانی همراه شوید و “سیمای دو زن” را بخوانید تا بدانید در کدام سرزمین می توان عاشق بود. در کدام جامعه می توان عاشق بود در میان کدام مردمان عاشقی سخت و صعب است
سیمای دو زن داستان فرهاد و مجنون نیست. بلکه روایتی از لیلی و شیرین است در مواجهه با عشق. این کتاب داستان زنانی ست که در معرض عشق مردی قرار می گیرند و جوامعی که لیلی در یکی از آنها از عشق در اتهام است و در دردسر و در یکی دیگر شیرین از عشق هر چند در اتهام نیست اما مصائب عشق دامان گیرش می شود.
۲
نویسنده شیرین را از جامعه ای می داند که عاشقی برای زن مذموم نیست و عفت غرور زن مانع ابتذال است و لیلی را از جامعه ای می داند که عشق زن مذموم و پستو نشینی و در پس پرده نشینی مانع از ابتذال خواهد و در واقع نخواهد شد؛ هر چند لیلی و شیرین در هر دو پاک و لایق عشق اند
“لیلی پرورده جامعه ای است که دلبستگی و تعلق خاطر را مقدمه انحرافی می پندارد که نتیجه اش سقوط حتمی است در درکات وحشت انگیز فحشا؛ و به دلالت همین اعتقاد همه قدرت قبیله مصروف این است … آتش و پنبه را از یکدیگر جدا نگه دارند …
اما در دیار شیرین منعی بر مصاحبت و معاشرت مرد و زن نیست … و عجبا که در عین ازادی معاشرت، شخصیت دختران پاسدار عفاف ایشان است، که بجای تری از پدر و بیم بدگویان، محتسبی در درون خود دارند و حرمتی برای خویشتن قائلند.”
۳
سعیدی سیرجانی در این کتاب به تخلیص دو کتاب داستان خسرو و شیرین و منظومه لیلی و مجنون دست زده است که اولی را نظامی در سال ۵٧۶ و دومی را هشت سال بعد سروده است
سعیدی سیرجانی “فصلها و صحنه هایی خارج از روال داستان که صرفا به قصد ابراز مراتب فضل سروده شده است” را حذف کرده است چرا که انگیزه سرودن این اضافات را “اقناع مدعیان و حریفان پرمایه ای که در دربار سلاطین ان روزگاران کم نبوده اند” می داند و با این استدلال به این نتیجه می رسد که می توان از این قسمتها در گذشت
بنابراین این کتاب برای مخاطبی که این دو داستان و منظومه را نخوانده است هم کتاب فوق العاده ای محسوب می شود
همانطور که مخاطب نظامی خوانده هم از منظر شناخت جامعه و بستر عشق لیلی و شیرین می تواند بهره خود را از بازخوانی این منظومه و داستان ببرد
پانویس:
گویا امروز سالمرگ سعیدی سیرجانی هم بود.
معرفی کتاب سیمای دو زن
نویسنده: مهدی رزاقی طالقانی
