یک فاصله یک راه
وقتی در ۱۲ ژانویه سال ۲۰۱۶ در ایران یک مغز اجارهای روی این پیکان استیشن قراضه در حال نوشتن مرگ بر آل سعود بود و بنیادگراهای مذهبی از دیوار سفارت این کشور در تهران بالا میرفتند، در عربستان دولت و حاکمیت این
کشور برنامهای تحت عنوان چشمانداز ۲۰۳۰ عربستان_سعودی را آغاز کردند.
شعار این برنامه اصلاحی که در ۲۵ آوریل ۲۰۱۶ اعلان عمومی شد، عبارت بود از:
«عربستان سعودی،
قلب جهان عرب و اسلام،
مرکز سرمایهگذاری و متصلکننده سه قاره جهان»
از ضعف مشروعیت و فساد
آل سعود در حالی در سال ۲۰۱۶ دست به این اصلاحات اساسی زد که دچار ضعف مشروعیت شده بود و حمله به یمن، آنها را باتلاقی فرو برده بود که بِرَند عربستان را دنیا به شدت تخریب کرده بود، و در داخل هم بر اثر فساد و تبعیض، جامعه عربستان در آستانه یک انقلاب قرار داشت.
اما سعودیها در آن سالها واقعیت را دریافتند و فریب اقتصاد به سامان، و درآمد ۱۵۸ میلیارد دلاری و وضعیت به ظاهر آرام اجتماعی را نخوردند؛ آنها دست به یک عملیات متهورانه زدند و برنامه چشمانداز ۲۰۳۰ را برای بقای حکومت و شکوفایی اقتصاد خود تدوین کردند.
… تا توسعه
چشمانداز جسورانه آل سعود در این برنامه محدود به کسب درآمد و بقای قدرت نبود، آنها به دنبال توسعه و ارتقا برند عربستان در جهان بودند، عربستانیها قصد داشتند با طرح توسعه ۲۰۳۰، و مبارزه با فساد و رهایی از عقاید ایدئولوژیک دینی، رضایت جامعه عربستان را به دست آورند و در نهایت در نقطه هدف، یکی از ۱۰ اقتصاد بزرگ جهان باشند و به توسعه همه جانبه دست یابند.
از نارضایتی …
مقارن با این تحولات در عربستان، در ایران اما، مسیر دیگری در پیش گرفته شد. در همان روزها در سال ۲۰۱۶، ایران هم علیرغم موفقیتهایش در مبارزه با داعش، در بحران سیاسی قرار داشت، اما به جای تلاش برای جلب نظر مردم و کمک به دولت حسن روحانی، نتیجه انتخابات سال ۹۶ به مذاق شخصیتها و نهادهای سایه خوش نیامد و تلاشها برای زمین زدن دولتی که مردم از ترس بنیادگرایان دینی به آن رأی داده بودند آغاز شد و کشور درگیر اعتراضات مردمی شد، آن هم در شرایطی که اقتصاد ایران هم در شرایط تحریم با درآمد ۱۸ ملیون دلاری، وضعیت نا بهسامانی داشت.
تا سرکوب
مردم معترض به همه چیز که آیندهای برای خود در این خودرنیها احساس نمیکردند، به خیابانها ریختند و سریال اعتراضات خیابانی آغاز شد و بر خلاف عربستان، گسست حاکمیت و مردم در ایران تشدید شد.
اگر در عربستان، هدف از اصلاحات اساسی با چشم انداز ۲۰۳۰، #توسعه این کشور و جلب نظر مردم بود، در ایران جریانهای تندرو در فکر ایجاد دولت اسلامی با سرکوب وحذف مردم بودند، آن هم با چشمانداز عربستان بدوی ۱۴۰۰ سال قبل.
… آل سعود برای رسیدن به توسعه به دنبال یک رهبر فوقالعاده بود که بنسلمان به صورت بالقوه یک پتانسیل جذاب به شمار میآمد، او از ژانویه ۲۰۱۵ گام اول خود را برای هدایت این برنامه برداشته بود و به مقام “ولی ولیعهد “عربستان سعودی و “قائممقام دوم نخستوزیر” رسیده بود که در ادامه، کاردانی و لیاقت او، این ضمانت را برای حاکمیت عربستان ایجاد کرد که ششمین پسر ملک سلمان را به وزارت دفاع و بعدتر نخست وزیری و ولیعهدی پادشاه عربستان برسانند
با دولت اسلامی
در موازات اصلاحات اساسی در عربستان، در ایران هم برای تشکیل #دولت_اسلامی، #ابراهیم_رئیسی یک گزینه مناسب تشخیص داده شد و در انتخاباتی بی رمق او به ریاست جمهوری رسید و کورسوی امید برای اصلاح وضعیت به بن بست رسیده کشور از میان رفت، دومینو اعتراضات و سرکوب، مدام تکرار میشد و عملا اهداف مردم و دولت روبروی هم قرار گرفته بودند، جامعه به دنبال آزادی و عدالت و توسعه و پایان بنیادگرایی دینی بود و دولت به دنبال اختناق دینی و حذف مردم از تصمیمسازیها و #حکومت_الیگارشی بود
چشم انداز توسعه ۲۰۳۰
عربستانیها با خروج از منجلاب یمن در برنامه جامع اصلاحی خود برای سال ۲۰۳۰ به دنبال آزادی اقتصاد خود از نفت بودند تا جلوی فساد را بگیرند و حضور خود در قدرتهای آینده دنیا را تضمین کنند. آنها در چشمانداز ۲۰۳۰ با توسعه گردشگری قصد داشتند، علاوه بر کسب درآمد و معرفی فرهنگ بومی خود، جامعه عربستان را هم در رفت و آمد با مردم دنیا، به بخشی از جامعه جهانی با فرهنگ مدنی و مدرن تبدیل کنند.
با فوتبال
فوتبال میتوانست وجه رسانهای این تلاش باشد که باشگاههای این کشور با استخدام ستارگانی نظیر #کریستیانو_رونالدو، تصویری نو از این کشور را به نمایش بگذارند و نظرها را به خود جلب کنند.
آل سعود به این نتیجه رسید که حکومت این کشور باید به جای دین، بر #ملی_گرایی به عنوان ابزاری برای توسعه تکیه کند و بر این اساس آنها تصمیم گرفتند تا با گذشتن از افکار علمای دینی #وهابی و با آزاد کردن #زنان از قیود و سنتهای دینی افراطی، رضایت جامعه زنان را هم به دست آوردند
با مردم
در عربستان با افق ۲۰۳۰، حاکمیت به این نتیجه رسید که برای برنامه چشمانداز خود، نیاز به حمایت مردم دارد، مردمی که کشور خود را دوست داشته باشند و از حضور در آن احساس مباهات کنند. از این رو برنامهها و مناسبتهای ملی را جایگاهی برای همراهی مردم با برنامههای خود دیدند، ۲۳ سپتامبر روز ملی عربستان، نماد موج استقبال در میان مردم و به خصوص جوانان به این همراهی با حاکمیت و برنامه جامع ۲۰۳۰ بود
دولت اسلامی و کوچ اجباری
در همین دوره و همزمان با افزایش آزادی زنان در عربستان و رضایت مردم از تلاشهای اصلاحی حکومت، در ایران مردم به چشم مزاحم دیده میشدند نظرات و نیازهای آنها نادیده انگاشته میشد، انتخابات به انتصابات تبدیل شد و موج مهاجرت به راه افتاده بود و به صراحت گفته میشد:
اما گفتمانی که به آن باور داریم اقتضائاتی دارد و گاهی میطلبد که ما حماسی و جهادی زندگی کنیم؛… به برکت خونی که ریخته شد ما یک تکان جدی خوردیم که یا باید آن حرفها را ببوسیم و کنار بگذاریم، ببخشید شاید توی دوربین من نباید این حرف را بزنم، ولی اگر کسی اعتقاد ندارد، جمع کند از ایران برود. برود همان جاهایی که همان رفاه و همان مدل زندگی را دارد و اگر اعتقاد داریم به نظرم باید جدی به میدان بیاییم. به نظرم امروز نشان دادیم که همه ما ایرانیان به یک مدل زندگی سلحشورانه احتیاج داریم و آن مدل را نیاز داریم.
دولت اسلامی و اعتراضات سال۱۴۰۱
در ایران در سالهای جهش عربستان، حاکمیت نه به دنبال اصلاحات اساسی افتاد و نه شکاف میان دولت -ملت پر شد. افزایش فشار بر روی زنان با اهرم فشار اجباری و کوچ غیر مستقیم نخبگان به خارج از کشور، تبلیغ عقاید افراطی و التقاطی در این سالها به #اعتراضات_سال۱۴۰۱ انجامید که در آن صدها نفر کشته و زخمی و کور شدند و این ارتباط به نقطه غیرقابل ترمیم رسید.
انتهای دو مسیر از مرگ بر آل سعود تا برگزاری جام جهانی ۲۰۳۴
عربستان از سال ۲۰۲۰ یعنی ده سال پیش از موعد مقرر حالا به یک قدرت ژئوپلیتیک بزرگ با اقتصاد متنوع تبدیل شده است
برنامه چشمانداز ۲۰۳۰ در سال ۲۰۲۱ این کشور را به نقطهای رساند که با ۸۳۴ میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی و تورم ۳ درصد و نرخ بیکاری ۷ درصدی، صادرات ۲۹۰ میلیارد دلاری و واردات ۲۰۳ میلیارد دلاری از هدفگذاری خود بسیار جلوتر افتاد. این کشور در همین سال به موفق جذب ۳/۱۹میلیارد دلار سرمایه مستقیم خارجی شده است و حدود ۹/۲۳ میلیارد دلار نیز در سایر کشورها سرمایه گذاری داشته است.
ایران امروز هم البته به اهداف خود نزدیک شده است و افق عربستان ۱۴۰۰ سال قبل خیلی دور نیست.
برای مثال زندگی بدون برق در ایران در حالی محقق شده است که عربستان امروز با قطعی صفر دقیقه، برای بزرگترین نیروگاه انرژی خورشیدی جهان ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری کرده است.
و حالا در سال ۲۰۲۴ آل سعود از مرگ بر… های در نماز جمعه و روی ماشینهای ایرانی گذشتهاند و چنان به رسیدن به اهداف خود در سال ۲۰۳۰ مطمئن هستند که میزبانی مسابقات جام جهانی فوتبال در سال ۲۰۳۴ را به دست آوردهاند تا با ویترین کردن موفقیتهای خود، عربستان مدرن و توسعه یافته را به جهان عرضه کنند
آنها به این نتیجه رسیدند که در دنیای مدرن تنها یک راه برای حیات پویا وجود دارد و آن هم توسعه است و برای آن تلاش میکنند و به زودی به آن خواهند رسید
از مرگ بر آل سعود تا برگزاری جام جهانی ۲۰۳۴
نویسنده: مهدی رزاقی طالقانی
یک پاسخ به “از مرگ بر آل سعود تا برگزاری جام جهانی ۲۰۳۴”